» اثبات نسب و محل دفن

اثبات نسب و محل دفن


مقدمه

در مقام و شأن و عظمت حضرت سلطانعلي بن محمدباقر (ع) همين را بس كه ائمه اطهار محل دفن او را هنگام بروز بلايا و محن به عنوان مهد امنيت معرفي و در روايتي آن را با قم هم رديف ساخته‌اند (فعليكم بقم و حواليها و الاردهار). همچنین با توجه به حدیث امام رضا (ع) در باره این منطقه و خطبه حضرت امیر المومنین (ع) و همه اين روايات (خصوصاً روايت معتبر ذكر شده) از موضع و موقع بلند اردهال حكايت مي‌كند.

اثبات نسب و محل دفن حضرت سلطانعلي (ع)

در ادامه به دو گفتار اشاره خواهيم نمود. ابتدا به ذكر رواياتي از كتب معتبره (كتبي كه شكي در نوشتار آنها وجود ندارد و همه علماي اسلام آنها را مستند مي‌دانند) به بحث در مورد اينكه ايشان پسر بلافصل امام پنجم هستند خواهيم پرداخت و گفتار دوم را به اثبات اين نظر كه آن حضرت (سلطان علي (ع)) در مشهد اردهال مدفونند اختصاص خواهيم داد. در ادامه نيز به ذكر نظر چند تن از علماي متأخر در مورد نسب و شأن و عظمت حضرت سلطانعلي (ع) خواهيم پرداخت.

در مورد اين مطلب كه حضرت سلطان علي بن محمدباقر (ع) از فرزندان بلافصل امام محمد باقر (ع) است اخبار و روايات معتبره زيادي از علما و دانشمندان اسلامي در كتب مختلف بيان گرديده كه در اينجا به يك يك اين كتب به طور مشروح اشاره خواهيم نمود.

اول: كتاب نسب قريش

در اين كتاب آمده است: محمد فرزند علي، فرزند حسين، فرزند ابيطالب است و فرزندي بياورد. به نام جعفر چنانكه كنيه خود آن حضرت هم ابوجعفر بود تا آنكه مي‌گويد: و فرزندي آورد به نام علي و توليد كرد: علي فرزند محمد، فرزند علي، فرزند حسين، فرزند علي، فرزند ابيطالب فاطمه را، و مادر او ام ولد بود و فاطمه را موسي فرزند جعفر، فرزند محمد، فرزند علي، فرزند حسين، فرزند علي، فرزند ابيطالب ترويج كرد.

دوم: كتاب جمهره الانساب العرب

در اين كتاب نقل شده است: توليد كرد محمد فرزند علي، فرزند حسين، فرزند ابيطالب ـ عبداله و ابراهيم و علي را (منظور سلطانعلي (ع)).

سوم: كتاب النقص

در ذيل شرح مباشرين به امور خيريه كاشان فرموده: و عمارت مشهد امام زاده (علي بن محمد باقر (ع)) در باركرز است كه مجدالدين آن را بنا نهاده است و ادامه مي‌دهد: زينت و عدت و الت و رونق و بركات و اوقاف بسيار آن حدود را همه سلاطين و ملوك و امراء و وزراء خريدار و معتقدند.

چهارم: كتاب نهايه الانساب

در ضمن شماره اولاد امام محمد باقر (ع) فرموده است: گفته شيخ ابولفرج عبدالرحمان فرزند علي، فرزند محمد حرزي در كتاب «صفه الصفوه» بعد از كلامي نام اولا او (امام محمد باقر (ع)) جعفر و عبيداله و... تا آنكه فرموده و «علي».

پنجم: كتاب تذكره الانساب

اين كتاب ضمن برشمردن اولاد حضرت امام محمدباقر (ع) يكي از فرزندان او را «علي» آورده است.

ششم: كتاب مجالس المؤمنين

اين كتاب از قول شيخ عبدالجليل رازي قزويني صاحب كتاب النقص مي‌نويسد: كه كاشان الحمدالله و المنه به زينت اسلام و نور شريعت منور و مشهور شده و ادامه مي‌دهد عمارت مشهد امامزاده علي بن محمدباقر (ع) در باركرس است كه مجدالدين آن را بنا كرده و ...

هفتم: كتاب لباب الانساب

اين كتاب در مورد تعداد فرزندان امام محمدباقر (ع) سخن رانده و مي‌گويد علي يكي از اولادان امام محمدباقر (ع) است و مادر او ام ولد بود.

هشتم: كتاب منتخب التواريخ

از قول كتاب روضات مي‌نويسد: از جمله قبور معلومه‌ي اولاد ائمه، قبر علي بن محمدباقر (ع) است كه در خارج شهر كاشان واقع، و مشهور به امامزاده مشهد است و قبر پسرش احمد بن علي بن محمدباقر (ع) نيز در شهر اصفهان قرار دارد و اما اولادهاي حضرت امام محمدباقر (ع) به نقل از اعلام الوري و ارشاد مفيد چنين است كه آن بزرگوار پنج پسر داشت و دو دختر تا آنجا كه مي‌گويد: پنجم جناب علي و ششم زينب و مادر اين دو كنيزي به نام ام ولد بود.

نهم: كتاب عمده الطالب الكبري

در مورد اولاد امام محمد باقر (ع) مي‌نويسد: و اما عليدختري داشت (فاطمه) و از قول عمدي گفته است: اولاد ذكور آن حضرت شش نفر بودند: عبداله تا آنجا كه گفته «علي» (سلطانعلي (ع)).

دهم: كتاب رياض العلماء

سيد اجل «سيدعلي» فرزند مولاي ما امام محمد باقر (ع) فرزند علي (ع) است و از فرزندان عالي مقام امام باقر (ع) و از بزرگترين آنهاست و به جهت عظمت شأن آن حضرت شكي در مكان قبر او در حوالي شهر كاشان (مشهد باركرس) نيست و از قديم الايام مشهور بوده است و براي ايشان بارگاه عظيم و بزرگي است و با تحقيق و يقين ذكر كرده‌اند عده‌اي از علما و بزرگان در شأن او فضائل و كرامات زيادي را كه از جمله آنهاست شيخ نبيل عبدالجليل قزويني شيعي كه در كتاب (مناقضات العامه و فضائح‌ها) نوشته: به درستي كه سيدجليل «سيداحمد» معروف به امامزاده احمد مدفون در محله باغات اصفهان است و به تحقيق فرزند سيدجليل، (سلطانعلي) است پس غافل مشو تا آنجا كه گفته در رجال شيخ گفته شده «علي فرزند محمد، فرزند علي، فرزند حسين، و از اصحاب امام صادق (ع) بود.»

يازدهم: كتاب (المجدي) في انساب الطالبيه

در اين كتاب مي‌خوانيم: پس توليد كرد: محمد فرزند علي، فرزند حسين، فرزند علي، فرزند ابيطالب امام جعفر صادق (ع) را تا آنجا كه گفته علي را (سلطانعلي (ع)) و براي او (علي) دختري بود (فاطمه).

دوازدهم: كتاب مشجرات

در اين كتاب مختصراً مي‌خوانيم: علي از فرزندان امام محمدباقر (ع) است و مادرش ام ولد بود.

سيزدهم: كتاب مزارات علويين

در اين كتاب كه به قلم حضرت آيت اله نجفي مرعشي است در مورد امامزادگان عظام مي‌خوانيم: اردهال و در جوار آن قبر علي فرزند امام محمدباقر (ع) و قبرهاي جماعتي از علويين است كه از آنهاست اسماعيل فرزند اسحاق فرزند كاظم و از آنهاست حكيمه خاتون كه او مادر عبداله و زوجه اسماعيل مذكور است و از آنها عبدالله و عبدالوهاب. قاسم دو فرزند اسماعيل مذكور همين طور ديدم در ورقه‌اي كه تاريخ آن 1357 بود و به تحقيق ذكر كرده در آن ورقه كيفيت شهادت علي فرزند باقر (ع) و آنها را و گفته از مدفونين در آن محل امير كماالدين فرزند امير شمس الدين و منتهي مي‌شود نسبت آن به سوي علي مذكور و باز در آن ورقه بود: به درستي كه مادر علي فرزند محمد باقر (ع) حكيمه دختر اسد فرزند مغيره الثقفي است و در موضع ديگر از كتاب مزبور فرموده: نشلج (نشلك) از قراء كاشان است. و بعد از جمله‌اي فرموده، و آن قريه قريه‌اي است از مشهد اردهال كه مزار مولاي ما (علي) فرزند امام محمد باقر (ع) در آن مشهد است.

و در قسمت ديگر اين كتاب نوشته: (چيزي كه معناي آن اينست) مشهد (باركرس) نزديك كاشان و در آن است قبر مولاي ما (علي) فرزند باقر (ع) و بعد هم نقل كرده آنچه را كه در جلد سوم رياض العلماء گفته شده و ما قبلاً آن را نقل كرديم.

چهاردهم: كتاب تاريخ قم

نقل مي‌كند موسي بن خزرج كه فرمود به من: ابوالحسن الرضا (ع) آيا مي‌شناسي موضعي را كه به آن اردهار گفته مي‌شود؟ گفتم بلي و براي من در آن موضع دو ضيغه (ملك) است. پس فرمود: نگه دار آن را و تمسك جوي به آن و بعد سه مرتبه فرمود: «چه موضع خوبي است اردهار» و اين كتاب در صفحه‌ي 10 خود ذكر كرده بخشي از خطبه‌ي ملاحم حضرت علي (ع) را كه در آن مي‌فرمايد: پس پناه مي‌برند اهل قم به سوي كوهي كه گفته مي‌شود به آن كوه «اردهار».

پانزدهم: كتاب غايه الاختصار

در اين كتاب آمده: و اما علي از فرزندان امام باقر (ع) بود و دختري به نام فاطمه داشت كه امام كاظم (ع) با او ازدواج كرد.

شانزدهم: كتاب نور باهر

مولف اين كتاب مي‌نويسد: آنچه مشهور است در زمان ما قبر علي بن محمد باقر (ع) در ناحيه كاشان (در مشهد اردهال) و معروف است به امامزاده سلطانعلي (ع) و تأييد مي‌كند بودن ايشان را در اين مشهد. آنچه در بحر الانساب است كه فرمود: (علي ابن محمد باقر (ع) جز يك دختر از خود يادگاري به جاي نگذاشت و مدفون شد در ناحيه كاشان در قريه‌اي كه به آن (باركرس) گفته مي‌شود و از فاضل خبير ميرزا عبداله صاحب رياض العلماء نيز نقل شده كه فرمود: قبر علي ابن محمدباقر (ع) در حوالي كاشان است و بر اوست قبه رفيعه و از براي اوست كرامات ظاهره و در اصفهان نزد يك مسجد شاه بقعه و مزاري است به نام احمد بن علي بن محمدباقر (ع) تجاوز عن سياته و الحقه بالصالحين (هر نفسي در گرو آن است كه كسب كرده). اين است قبر احمد فرزند علي فرزند محمدباقر (ع) و در گذر از سيئات آن و ملحق كن او را به صالحين) و در بيرون بقعه سنگي است مستطيل بر آن نقش است آمين رب العالمين به تاريخ سنه ثلث و سنين خمسماه 563 و بعد از كلامي گفته آنچه را كه منتهي‌الامال نقل مي‌كند.

هفدهم: كتاب جنات الخلود

در عدد اولاد حضرت امام محمدباقر (ع) مي فرمايد: صحيح‌تر اين است كه امام محمدباقر (ع) پنج پسر و دو دختر داشت. بدين ترتيب حضرت امام جعفر صادق (ع) و عبداله كه هر دو از يك مادرند. ابراهيم و عبيداله و اين هردو نيز از يك مادرند. علي و زينب كه اينها نيز از يك مادرند. و ام سلمه كه مادرش معلوم نيست.

هيجدهم: كتاب بحارالانوار

به نقل از كتاب ارشاد و اعلام الوري مي‌نويسد: اولاد محمدباقر (ع) هفت نفرند. از جمله آنها ابوعبداله جعفر بن محمد و كنيه او نيز ابوجعفر است و عبداله و محمد كه مادر اين دو ام فروه دختر قاسم بن محمد ابن ابي بكر است و ابراهيم و عبيداله كه در زمان حيات پدر مردند. مادر آنها ام حكيم است كه دختر سيد ابن مغيره ثقفيه مي‌باشد و علي و زينب كه مادر آنها ام ولدي است و ام سلمه نيز از ام ولدي است. و نيز مؤلف بحارالانوار از مناقب علامه محدث ابن شهر آشوب نقل فرموده كه از اولاد امام محمدباقر (ع) ابوجعفر بود و عبداله افطح از ام فروه دختر قاسم و عبيداله و ابراهيم از ام حكيم و علي و ام سلمه و زينب از ام ولد بودند.

نوزدهم: كتاب منتهي الآمال

در اين كتاب مي‌خوانيم:

بدان كه اولاد آن حضرت بنا بر آنچه شيخ مفيد و طبرسي و ديگران ذكر كرده‌اند از پسر و دختر هفت نفرند: ابوعبداله جعفرابن محمد (ع) و عبداله كه ام فروه بنت قاسم بن محمد بن ابي بكر بودند و ابراهيم و عبيداله كه از ام حكيم بوده و هر دو در ايام حيات پدر بزرگوارشان وفات كردند و علي و زينب و ام سلمه كه از ام ولد بودند و بعضي گفته‌اند:

كه ام سلمه از مادر ديگر بوده است در اين كتاب به نقل از غايه الاختصار مي‌خوانيم: كه علي پسر امام محمد باقر (ع) است و دختري داشت به نام فاطمه كه امام موسي كاظم (ع) با او ازدواج كرد.

گفتار دوم: در مورد اينكه حضرت سلطانعلي بن محمد باقر (ع) در كجا مدفون است و مرقد شريفش در كجاست؟

در اين مورد ما به احاديث و كتب معتبري اشاره خواهيم كرد كه علاوه بر موقعيت بلند اردهال به وجود مدفن مطهر حضرت سلطان علي (ع) نيز در اين مكان اشاره دارند و سپس به ذكر نظر چند تن از علما در اين زمينه خواهيم پرداخت. اما قبل از هرچيز به سبب اهميت فوق العاده دو حديث معتبري كه قبلاً نيز نقل شد يك بار ديگر ما متن حديث را همراه با ترجمه آن نقل مي‌نماييم تا به اهميت بيشتر آن پي ببريم.

تاريخ قم مي‌نويسد: و في خطبه الملاحم لاميرالمؤمنين (ع) التي خطب بها بعد وقعه الجمل بالبصره قال:

يخرج الحسني صاحب طبرستان مع جم خيلنه و رجله حتي ياتي نيسابور فيفتحها و تيسم ابوابها ـ ثم ياتي اصبهان ثم الي قم فتع بينه و بين اهل قم وقعه عظيمه بقتل فيها خلق كثير فينهزم اهل قم فينهب الحسني اموالهم و يسبي دراريهم و نساءهم و يخرب دورهم.

فيفزع اهل قم الي جبل يقاله «ور اردهار» فيقيم الحسني ببلد هم اربعين يوما و ...

ترجمه:

در قسمتي از خطبه ملاحم حضرت علي (ع) كه بعد از واقعه جنگ جمل در بصره ايراد فرمودند آمده است:

خارج مي‌شود شخص حسني كه ساكن است در طبرستان با جمعيت زيادي از سواران و پيادگان تا مي‌رسند به نيشابور پس فتح مي‌كنند دروازه‌هاي شهر را و تقسيم مي‌كنند آن را سپس به اصفهان و بعد به قم مي‌آيند و در مي‌گيرد بين آنها و بين اهل قم جنگ عظيمي كه جمعيت زيادي كشته مي‌شوند و اهل قم شكست مي‌خورند و اموالشان به غارت مي‌رود و زن و بچه‌هايشان را به اسيري مي‌گيرند و خانه‌هايشان را خراب مي‌كنند و پس اهل قم فرار مي‌كنند و پناه مي‌برند به طرف كوه‌هايي كه گفته مي‌شود به آن «اردهار» و شخص حسني مي‌ماند و در آنجا چهل روز و ...

دوم: تاريخ قم مي‌نويسد:

عن احمد بن خزرج بن سعد عن اخيه موسي بن خزرج قال: لي ابوالحسن الرضا عليه السلام: اتعرف موضعاً يقال له «وراردهار» به قلت: نعم ولي فيه ضيعتان.

فقال: الزمه و تمسك به. ثم قال ثلاث مرات: نعم الموضع وراردهار.

نقل مي‌كند احمد بن خزرج از برادرش موسي بن خزرج كه فرمود: به من امام رضا (ع) آيا مي‌شناسي موضعي را به نام اردهار؟ گفتم بلي براي من در آنجا دو ملك است فرمود:

به آن التزام و تمسك جو و سپس 3 مرتبه فرمود: اردهار چه خوب موضعي است، پس در عظمت اردهار همين را بس كه نزد ائمه خوب موضعي قلمداد شده و همچنين از نواحي قم محسوب و در روز موعود مأمن مردم آنجاست (قم).

اول ـ كتاب روضات الجنات

پس از ذكر شاه عبدالعظيم در ري، حضرت معصومه در قم و جمعي از فرزندان ائمه در اطراف ري و مرقد علي بن جعفر الصادق (ع) در قم مي‌نويسد: در ساير ديار عجم قبري از اولاد ائمه و انبياء ثابت نيست مگر قبه احمد بن موسي (ع) معروف به شاهچراغ در شيراز و همچنين قبر سيدعلي بن محمد باقر (ع) كه واقع است در حوالي كاشـان و معروف است به امامزاده مشهد باركرسف و قبر فرزند او احمد بن علي در محله باغات اصفهان است.

دوم ـ كتاب منتهي الامال

آنچه مشهور است در زمان ما قبر علي بن محمد باقر (ع) در ناحيه كاشان كه در مشهد اردهال قرار دارد و او معروف است به امامزاده سلطان علي (ع) و تأييد مي‌كند بودنش را در اين مشهد آنچه در بحر الانساب است كه فرمود: علي بن محمدباقر (ع) لم يعقب سوي بنت و دفن في ناحيه كاشان بقريه يقال لها باركرسب في مشهد.

سوم ـ رياض العلماء

مي‌نويسد: قبر علي بن محمدباقر (ع) در حوالي شهر كاشان است و بر اوست قبه رفيعه و از براي اوست كرامات ظاهره و در اصفهان نزديك مسجد شاه بقعه و مزاري است به نام احمد بن علي بن امام محمدباقر (ع) سنگي در آنجاست به خط كوفي كه روي آن نوشته شده:

بسم الله الرحمن الرحيم كل نفس بما كسب رهينه هذا قبر احمد بن علي بن محمد باقر (ع) و تجاوز عن سيآته و الحقه بالصالحين.

چهارم ـ ديوان راوندي

از منابع ديگر معتبر قرن ششم هجري كه در آن به وجود مرقد مطهر حضرت سلطانعلي (ع) و بناي ساختمان آن به دست مجدالدين اشاره دارد ديوان علامه ابوالرضا راوندي است كه در قسمتي از قصايد اين كتاب در وصف هجوم ملك سلجوقي به باركرسف و تمجيد از مجدالدين مي‌خوانيم:

لشگر سلجوقي قصد باركرسف نمود كه اين قريه مشهد سبط مطهر پيغمبر (ص) است و نظر بني عدنان نبود مگر اينكه مشهد كنند آن قريه را و مراعات نكردند حرمت آن مشهد را به واسطه‌ي بغض و كينه و لكن چون بعداً ديدند آن را كه مشهدي است با ديوار ضخيم و بناهاي عالي و ديوارهاي آن در مقابل چشم نظر كننده مانند طلاست و ساخت آن مانند نقره درخشان است و از ستاره زهره درخشنده‌تر است و ظاهر مي‌شود از آن نور و پناه مي‌برند به آن مردماني از دور و نزديك و گواهي مي‌دهد جلالت قدر آن مشهد براي بالا برنده اين بنا و نيز ظاهر مي‌شود به واسطه ساختمان اين بنا، فضل كسي كه بنيان‌گذار آن است.

اين مشهد در زمانه بكر است و چه بسا كساني كه كمال اين بنا را بيان مي‌كنند و مدح و ثناي باني آن را به هزار زبان ثنا مي‌گويند: باني آن مجدالدين است حقيقتاً او چنان كسي است كه ياري كننده اسلام و ايمان است.

و در مدح مجدالدين قصيده‌اي ديگر مي‌گويد بدين مضمون:

متوسل شدم در آن (مشهد) به پسر جوانمردي كه وطن ساخته در اين مشهد، و پاك و پاكيزه است. قصد كردم پسر دختر مصطفي و وصي او را كه برادر (حضرت) صادق است. و فرزند حضرت باقر (ع) كه بزرگوار و دانشمند است. قسم به جان خودم به تحقيق كه تو اي مجدالدين منزل دادي او را و ياري كردي او را و معرفي كرد آن را به واسطه‌ي ساختمان و تعميراتي كه انجام دادي بعد از اينكه در روزگاري چند تضييع شده بود حق او و بالا بردي تو بر اطراف قبر او بهترين بنا را كه ظاهر مي‌شود در فاصله ده فرسخي اين بنا و همچنان ستاره‌اي هويداست. پس آن قبه‌اي است بلندمرتبه و بزرگ كه طواف مي‌كنند آن را ملائكه، پي در پي.

و در قصيده‌اي ديگر در (مدح بناي مجدالدين) ادامه مي‌دهد:

مدح و ثناگوي بر آثار ظاهره مجدالدين آن چنان آثاري كه باقي بماند روزها و شبهاي بسياري و آن آثار عبارت است از مسجدها و خانه‌ها و قنوات و مدرسه‌ها و كاروان‌سراها و ساختمان‌هايي كه محكم است و امانت گذارده خداوند در شكم آن (زمين) امانتي را كه از جمله بزرگواران و خوبان است يعني ابالحسن فرزند امام محمدباقر (ع) بزرگواري كه براي علوم دين شكافنده‌تر از هر شكافنده‌اي بود.

پنجم ـ ستارگان درخشان

اين كتاب ضمن برشمردن اولاد حضرت امام محمدباقر (ع) از قول كتب ديگر نام مي‌برند از فرزندي كه اسمش علي است و در مشهد اردهال مدفون است.

ششم ـ مجالس المؤمنين

به نقل از صاحب كتاب نقض مي‌نويسد:

كه كاشـان الحمدلله و المنه منور و مشهور است به زينت اسلام و نور شريعت و مساجد و مدارس معظمه آراسته است از جمله مدارس بزرگ مدرسه صفويه است تا آنجا كه مي‌گويد: و عمارت مشهد امامزاده علي بن محمد باقر (ع) در باركرس است كه مجدالدين آن را بنا كرده و آن حدود به زينت وعده و آلت و نور و رونق بركات، قبله مرادات سلاطين و وزراء و ساير اهالي آن حوالي است و ديگر آثاري كه در آنجاست همگي بر صفاي ايمان و پاكي طاعت مؤمنان كاشـان دلالت مي‌كند.

هفتم ـ رياض الانساب

از قول رياض العلماء مي‌نويسد: كه قبر سيدعلي بن امام محمدباقر (ع) در حوالي شهر كاشـان و معروف به امامزاده مشهد (باركرس) است و همچنين قبر فرزندش امامزاده احمد بن علي بن امام باقر (ع) در محله خواجوي اصفهان واقع است.

هشتم ـ نور باهر

اين كتاب ضمن اينكه به محل دفن حضرت سلطانعلي (ع) در مشهد اردهال اشاره دارد راجع به تقسيمات حدود اين منطقه مي‌گويد: منافاتي نيست بين بودن مشهد اردهال از ملحقات قم يا كاشان يا اصفهان به جهت آنكه اين نحوه تقسيمات به موجب صلاح ديد و نظرات حكام وقت پيدا شده است يعني مدتي تابع اصفهان و مدتي تابع كاشان و مدتي تابع قم به اقتضاء وقت و ساير موجبات قرار گرفته است و ادامه مي‌دهد: حضرت آيت اله نجفي مرعشي براي سهولت امورات سكنه آن مشهد مقدس توصيه و سفارش فرمودند به مقامات مربوطه كه كما في السابق مشهد محترم مذكور و حوالي را تابع كاشـان يا قم قرار دهند. (اين كتاب از اجساد بيش از صد نفر در سردابه خبر مي‌دهد كه سالم به نظر مي‌رسيده است.)

نهم ـ امامزادگان معتبر

مي‌نويسد: بدان كه يكي از ستارگان سيادت و جلالت و گلي از بوستان نبوت و ولايت امامزاده عالي مقام حضرت سلطانعلي بن امام محمدباقر (ع) است كه كنيه آن حضرت ابوالحسن ملقب به ظاهر برادر بزرگوار و گرامي حضرت امام جعفر صادق (ع) پدر يكي از زوجات حضرت كاظم (ع) به نام فاطمه مي‌باشد. مزار منور اين امامزاده بزرگوار تقريباً در 7 فرسخي شهر كاشان به محلي به مشهد اردهال (يا باركرس يا باركرسف ـ باركرسب) معروف است قرار دارد و داراي قبه و بارگاه عالي قديمي و عدت و الت و صحن‌هاي متعدد و موقوفات و تذورات و خدمه بسيار است و از قديم الايام تاكنون جميع مردمان كاشان و فين و حوالي و خلق بسياري از ساير بلاد ايران براي ادراك زيارت و توسل به تربت پاك آن بزرگوار در اين محل مبارك (مخصوصاً در هفدهم مهرماه جلالي) اجتماع مي‌نمايند و كراكات ظاهره و خوارق عادات باهره بسياري را از مشهد كثيرالانوار اين امامزاده نقل مي‌كنند.

دهم ـ ستارگان فروزان

مي‌نويسد: يكي از ستارگان فروزان آسمان ولايت امامزاده جليل القدر حضرت سلطان علي (ع) فرزند بلافصل حضرت امام محمدباقر (ع) مي‌باشد كه شبهه در وجود و عظمت شان آن بزرگوار راه ندارد و عده بسياري از علماي اماميه مدفن مطهرش را در مشهد اردهال هفت فرسخي كاشان دانسته و گاهي همين موضع را به نام مشهد باركرسب خوانده‌اند.

يازدهم ـ تاريخ اجتماعي كاشـان

مي‌نويسد: شهادت سلطان علي بن محمد باقر (ع) را در مشهد و همچنين قبر او را در آنجا بسياري از معاريف شيعه تصريح و تأييد نموده‌اند از آن جمله در كتاب النقض و روضات الجنات مشهد اردهال را مدفن يكي از چهار امامزاده معلوم النسب مدفون در ايران مي‌شمارند.

آنچه كه گفته شد همگي دلالت بر وجود شأن و عظمت آن امامزاده جليل القدر و مشهد كثير الانوارش بود و هم اكنون نيز پيروان راه آن حضرت همه روزه از گوشه و كنار اين آب و خاك پهناور جهت زيارت مرقد مطهرش به اين محل (مشهد اردهال) مي‌شتابند.

نظر چند تن از علماء و دانشمندان اسلامي معاصر در مورد امامزاده سلطان علي (ع)

فقيه عاليقدر حضرت آيت اله نجفي مرعشي (دامت ظله العالي)

به موجب آيه وافيه الدلاله (و من يعظم شعائر الله فانها من تقوي القلوب) تعظيم و تكريم شعائر ديني لازم و از جمله موارد مسلمه آن تجليل و توقير مشاهد مقدس خاندان عصمت و طهارت و مراقد منوره ذراري حضرت ختمي مرتبت رسول اكرم (ص) مي‌باشد. البته بر عموم مؤمنين و متدينين و علاقمندان به عالم تشيع و ائمه معصومين صلوات الله عليهم اجمعين وظيفه است كه بقعه مبارك امامزاده عظيم الشان و جليل القدر السلطان ابوالحسن علي فرزند بلافصل امام محمد باقر (سلام الله عليه) واقع در مشهد اردهال را از جهت حفظ شئونات و رفع منكرات از اطراف و جوانب آن امامزاده بزرگوار كه يكي از امامزاده‌هاي مسلم ارباب تاريخ و رجال و داراي كرامات عديده و مقامات رفيعه است نموده خصوصاً در تعمير بقعه مباركه و مساعدت به روشنايي و برق و اجراي آب و ساير جهات اصلاحي اين آستانه مقدس سعي بليغ و جد اكيد مبذول دارند و از اقدامات خداپسندانه كوتاهي نكنند و اگر چنانچه از مؤمنين كسي بخواهد از بابت مظالم و زكوه چيزي مساعدت نمايند قبول و به مورد است.

لازم به ذكر است در اخرین سالهای حیات ایشان كه براي كسب نظر معظم له خدمتشان رسيديم ايشان مؤكداً چندين بار فرمودند: حضرت سلطان علي فرزند بلافصل امام باقر (ع) است و هيچ جاي شك و شبهه نيست.

حضرت آيت اله مدني (دامه بركاته)

ايشان چنين فرمودند:

شك و شبهه‌اي در اين خصوص كه آن حضرت (حضرت سلطان علي محمد باقر (ع)) در اردهار مدفونند نيست. چنانچه از ايام قديم الي زماننا هذا همه ساله مردم به زيارت آن بزرگوار مي‌رفته‌اند و بودن مرقد شريف ايشان در محل مذكور «كالنار علي المنار بل الشمس في رابعه النهار» است.

حضرت آيت اله امامت كاشاني (حفظه الله)

ايشان فرمودند:

عظمت و جلالت حضرت سلطان علي بن محمدباقر (ع) كالشمس‌ها رابعه النهار روشن و مبرهن است كرامات و خوارق عادات آن حضرت متواتر و حقير رساله‌اي درباره‌ي آن حضرت نگاشته‌ام، كه به آن مراجعه شود.

رزقنا الله شفاعته و شفاعه سائر اهل بيت الطاهرين و صل الله علي محمد و آله المعصومين.

بسم الله الرحمن الرحيم

و الصلوه والسلام علي سيدنا محمد و آله اجمعين و لعنه الله علي اعدائهم و مخالفيهم الي يوم الدين.

حضرت آيت الله عبدالرسول مدني كاشاني (اعلي الله مقامه الشريف) در مورد مختصري از حال حضرت سلطانعلي بن محمدباقر (ع) مي‌نويسد:

پوشيده نيست اين بناي ممهد و قصر مشيد و ايوان هلالي و جايگاه عالي و گنبد كاشي‌كاري كه طعنه به گنبد دوار مي‌زند و آستاني، ملايك پاسبان و صحني محن زدا و غرفات عرش آسا اساس قديمي و كرياس ميقاتگاه كليمي، كه از قديم‌الايام تا به حال زيارتگاه خاص و عام و هجوم زن و مرد از اطراف و اكناف و فداكاري شيعيان و ساير اصناف خاصه در ايام زيارتي (كه هفدهم مهرماه جلالي مقرر داشته‌اند) از هر طرف هركس توانائي دارد تشرف به آن مكان شريف و تقرب به خداوند لطيف را به وسيله‌ي آن حضرت را جلا و راكباً ياتوه من كل فج عميق مي‌جويند.

خاصه اينكه اين محل شريف از قديم معروف شده به مشهد خاصه اينكه مشهد اردهار مي‌گويند و در اخبار تمجيد از اردهار بسيار شده حتي حضرت امام رضا (ع) سه بار مي‌فرمايد (نعم الموضع ور اردهار) و غالباً از كرامات ظاهره و خوارق عادات باهره متواتره نقل مي‌كنند و اين مقدمات قوي‌ترين دليل است بر اينكه مدفون در اين مكان شخص بزرگي عظيم و بزرگوار محترمي كريم و از اولياي لازم التكريم و در زمان ائمه (ع) زيارتگاه و مورد احترام و تعظيم بوده است.

چند سال قبل مرحوم اعتضاد الدوله پسر سپهسالار ايران داماد ناصر الدين شاه قاجار زيارت سردابه مدفن آن حضرت را نمود نامبرده به آن محل مبارك مشرف كردند گفتند اجساد طيبه طاهره و جثه‌هاي معطر پاره پاره مشاهده كرده حال رقت‌آوري بر ايشان دست داده شتابزده بيرون آمدند.

در بعض تواريخ و رجال متعرض آن حضرت و مدفن آن بزرگوار شده‌اند (در روضات الجنات) در ذيل ترجمه حضرت عبدالعظيم رضي الله عنه مي‌فرمايد: در اطراف و كوه‌هاي تهران مدفن امامزاده‌هاي بسيار است مانند (حضرت معصومه در قم) كه وارد شده. من زارها و جبت له الجنه و مدفن علي بن جعفر الصادق (ع) از بزرگوارترين امامزادگان است و غير اينها ثابت نيست مگر قبر (احمد شاه چراغ) در شيراز و همچنين قبر السيد علي بن محمدالباقر كه در حوالي شهر كاشان است و معروف به امامزاده مشهد باركرس و قبر ولد آن بزرگوار امامزاده احمد بن علي در اصفهان در باغاتي كه سر راه محله خواجو است.

نام مبارك آن حضرت (علي بن محمدالباقر) در كتب شيعي و سني ثبت و ضبط است پس شبهه در وجود خالص الجود و مدفن آن بزرگوار نمي‌توان نمود لذا هزاران افتخار مر اهالي كاشان و فين را است كه مدفن چنين شخص بزرگواري را در كنار خود دارند.

اما تفصيل و شرح تشريف آوردن و شهادت آن حضرت را در نسخه‌اي كه از صد و سي سال قبل است نوشته شده بدستم آمد و آثار صدق از آن آشكار است. لكن چند خبري را كه در آخر نوشته اگر چه جائي نديده‌ام تكذيب هم نمي‌كنم چه (عدم الوجدان لايدل علي عدم الوجود) خلاصه بعد از آنكه در وجود و تشريف آوردن و شهادت و مدفن آن حضرت در اين محل شبهه نباشد، شنيدن شرح سرگذشت آن حضرت برابر اين نسخه ضرري ندارد.

اللهم اجعل عاقبه امورنا خيراً