از آنجايي كه بناي مجموعه امام زاده سلطان علي بن محمد باقر (ع) (مشهداردهال) در منطقه كاشـان قرار گرفته و از قديم الايام آن را به نام مشهد اردهال كاشـان مي‌شناسند لذا ذكر مختصر مطالبي در مورد تاريخ و موقعيت جغرافيايي كاشـان مي‌تواند راهنماي خوبي جهت بهتر شناختن موقعيت روستاي مشهد اردهال باشد ابتدا از كاشـان شروع مي‌كنيم.

منطقه‌اي كه شهر كاشان در آن واقع است يكي از نخستين سكونت‌گاه‌هاي شهري انسان ماقبل تاريخ بوده است. كاوش‌هاي باستان‌شناسي نشان مي‌دهد كه ناحيه سيلك در سه كيلومتري غرب شهر كاشـان چند هزار سال پيش از پيدايش شهرهاي آريايي فلات ايران، نخستين جايگاه رشد شهرنشيني بوده است. با اين همه آنچه از نظر ما اهميت دارد بررسي كاشان به عنوان يك شهر اسلامي است. زيرا ساخت كنوني شهر كاشان در دوران اسلامي شكل گرفته است و در اين دوره (خصوصاً در دوره سلجوقيان) و نيز در قرن نهم و دهم هجري در عهد صفوي رونق بسياري پيدا كرده است و يكي از شهرهاي مهم ايران شده است.

كاشان و حومه با حدود 700000 نفر جمعيت داراي مردماني خونگرم و مهربان با تعصب مذهبي فراوان، يكي از قديمي‌ترين و تاريخي‌ترين شهرهاي ايران محسوب مي‌شود و از قديم الايام به دارالمؤمنين معروف بوده است.

جهت اصلي سلسله جبال در اين منطقه، از شمال غربي به جنوب شرقي است مناطق اردهال، قمصر، نطنز در دامنه‌ها و دره‌هاي شرقي و نواحي نراق، جوشقان در دامنه‌ها و دره‌هاي غربي اين سلسله جبال واقعند. مهمترين قلل سلسله جبال مذكور از شمال غربي به جنوب شرقي عبارتند از: قله واقع در شرق نياسر به ارتفاع 3600 متر ـ قله واقع در جنوب روستاي برزك به ارتفاع بيش از 2500 متر و كوه هفت كتل در شرق قريه خنب به ارتفاع بيش از 3000 متر و قله كركس در غرب نطنز به ارتفاع بيش از 3800متر مي‌باشد.

شاردن در سفرنامه‌ي خود مي‌نويسد: خود شهر (كاشان) و حومه‌ي آن زيباتر است طبق اظهارات موثق مردم مجموعاً شش هزار و پانصد باب خانه و باغچه و چهل باب مسجد، سه باب مدرسه و بيش از دويست باب امامزاده دارد.

اوژن فلاندن در سفرنامه‌ي خود به سال 1257 مي‌نويسد: در قرن اخير اين شهر (كاشان) به كلي منهدم گشته و عمارتش منهدم گرديده است. بناهائي كه امروز مورد دقتند بازارها، كاروانسراها و حمام‌ها مي‌باشند.

آب و هواي كاشـان نسبت به ساير شهرها كمي گرمتر است و بر اساس داده‌هاي آب و هوا در چند سال اخير تا 48+ درجه در تابستان و در زمستان 12ـ درجه متغير بوده است.

جريان هوا و وزش بادها در كاشان تابعي از وجود دو اقليم متضاد خشك و كوير در شرق و شمال شرقي و هواي سرد سير ارتفاعات غرب و جنوب غربي است. بر اثر قلت بارندگي به جز چشمه فين رودخانه مهمي در كاشان و اطراف آن وجود ندارد. و جز رودخانه‌‌هاي كوچك روستائي كه مختصر آب دائم دارند بيشتر رودخانه‌هاي ديگر فصلي هستند.

كاشان از لحاظ شبكه راه‌ها موقعيت نسبتاً ممتازي را دارد. زيرا بر سر يكي از شاهراه‌هاي مهم كشور قرار گرفته است كه پايتخت را به جنوب و جنوب شرق ايران متصل مي‌كند.

از قديم الايام كاشـان يك شهر زيبا با بافت سنتي و خانه‌هاي خشتي و گلي بوده است. ساختمان گنبدي شكل خانه‌ها با خشت و گل، وجود بادگيرها در كنار سقف‌هاي گنبدي بناها، مجموعه‌ي هماهنگي را پديد مي‌آورند كه باعث تهويه داخل ساختمان و هدايت جريان بادها مي‌گردد. همه بناهاي قديمي كاشـان سنتي و داراي سرداب هستند. (مردم خصوصاً در تابستان‌ها ساعات زيادي را در داخل آنها به سر مي‌برند). آثار تاريخي اين شهر اغلب از شاهكارهاي معماري سنتي اين سرزمين به شمار مي‌رود.
با ذكر اين مطالب لازم و مختصر، به شناخت موقعيت جغرافيايي روستاي مشهد اردهال كه از قديم الايام جزء توابع شهر كاشان محسوب و به مشهد اردهال كاشان معروف گشته مي‌پردازيم.

مشهداردهال:

وقتی از اتوبان قم به سمت اصفهان و کاشان حرکت می کنیم قبل از ورودی شهر کاشان  از سمت پل راوند کاشان تابلوهای خروجی ، مسافرین را به سمت مشهدارهال و شهر نیاسر هدایت می کنند.

روستاي مشهد اردهال در حومه شهرستان كاشـان و جزء دهستان اردهال مي‌باشد. اين روستا در 38كيلومتري غرب كاشان بين حصاري از يك سلسله كوه به نام اردهال و روي تپه‌اي بين محله‌هاي جوشق و باريكرسف و بهار به ارتفاع 1770متر از سطح دريا واقع شده است و داراي آب و هواي كوهستاني با زمستان‌هاي سرد و تابستان‌هاي بسيار عالي است. كه سوابق تاريخي زيادي را داراست.

به طوريكه ذكر مي‌كنند در ازمنه قديم شهر بزرگ خاوه (خوابق) يكي از هفت شهر بزرگ اين حدود بوده و 12 برج بلند داشته و به قولي پايتخت كيخسرو پادشاه ايران بوده است. و همچنين نقل مي‌كنند كه جنگ ايران و توران در اين حوالي اتفاق افتاده و افراسياب به اين كوه گريخته است. در كوه‌هاي اطراف مشهد اردهال آتشكده زردشتيان وجود داشته كه هنوز هم آثار آنها بر فراز كوه‌هاي اطراف باقي مانده است.

از نظر طبيعي بيشتر خانه‌هاي اين روستا در دامنه‌ي كوه‌هاي مجاور قرار گرفته و در واقع مي‌توان اين آبادي را يك روستاي كوه پايه‌اي در نظر گرفت.

روستاي مشهد اردهال در كنار جاده آسفالت كاشـان ـ دليجان واقع است و بقعه و مشهد امامزاده سلطان علي بن محمد باقر (ع) در جوار روستاي اردهال و در دامنه كوه‌هائي كه اين روستا را احاطه كرده قرار گرفته است.

مردم اين روستا داراي شغل قاليبافي و كشاورزيند و علاوه بر آن دامپروري نيز مي‌كنند. اين روستا با حدود1500 نفر جمعيت و داشتن اشجار و باغات فراوان يكي از روستاهاي بسيار زيباي كوهستاني است. و مردماني مهربان، مهمان نواز و زحمت‌كش دارد.

بناي اصلي مجموعه مشهد اردهال كه مدفن مطهر امام زاده واجب التعظيم حضرت سلطان علي بن محمد باقر (ع) در آنجا واقع است از ابنيه عهد سلاجقه (قرن ششم) مي‌باشد و ابن بنا به دستور مجدالدين عبيداله كاشاني ساخته شده و چون محل دفن اين شهيد بزرگوار و زاده ائمه اطهار مورد توجه عموم شيعيان بوده است همواره به رونق و آباداني آن كوشيده‌اند. و در دوره‌هاي مختلف مخصوصاً در عهد صفويه و قاجار الحاقات و تصرفات زيادي در اطراف و داخل صحن‌ها به وجود آورده‌اند. و اكنون اميد مي‌رود پروژه‌هاي عظيمي در آينده نزديك به مرحله اجرا درآيد.